حجیت و دلالت فعل معصوم در آرای وحید بهبهانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

حجیت و دلالت فعل معصوم از موضوعات مهم و پرکاربرد در فقه است، اما در اصول فقه امامیه آن گونه که باید نتوانسته، جایگاه شایستۀ اهمیتش را بیابد. «وحید بهبهانی»؛ احیاگر اصول فقه پس از اخباریان، از اصولیانی است که به این موضوع پرداخته است. مسائل این موضوع، طبق آنچه او در عبارات بسیار مختصر خود در فایده سی و دوم از «فوائد حائریة» آورده، عبارت از پنج مسأله است: 1. حجیت فعل معصوم؛ 2. حکم مستفاد از فعل معصوم؛ 3. قرائن فعل بیانی؛ 4. آثار فعل بیانی و 5. صور مختلف شک در وجوب و استحباب و شک در دخول فعل و خروج آن.
این مقاله می‌کوشد مبانی وی را در حجیت و دلالت فعل معصوم را نقد و بررسی نماید. در این بررسی، زمینه‌های تکاملی که در ادبیات «شیخ انصاری» ایجاد شده است از مبانی وحید، نمایان خواهد شد.
وحید بهبهانی در این فایده، علاوه بر این پنج مسأله اصولی دربارۀ فعل معصوم، از اعتبار تقریر معصوم و اعتبار حکمی که مکلف در خواب از معصوم دیده نیز بحث کرده است که به دلیل خروج آنها از موضوع فعل معصوم، در این نوشتار نیامده است.

کلیدواژه‌ها