مدرس دروس خارج حوزه علمیه قم و دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
چکیده
نگاه زن به مرد بیگانه، یکی از مسائل عامّ البلوی است و همین عمومیت آن را به یک پرسش شرعی در برخی مسائل اجتماعی مانند ورود بانوان به محیطهای ورزشی مردان، تبدیل کرده است. اما پرسش این است که صرف نظر از مصالح، عوامل و عوارض احتمالی دیگری که باید در مدیریت چنین مسائل اجتماعی و فرهنگی مورد توجه سیاستگذاران و مدیران جامعه باشد، نگاه عادی زن به مرد بیگانه، از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ ملاحظۀ منابع فقهی استدلالی و فتوایی، نشان میدهد فقهای ما از دیرباز در خصوص نگاه عادی و به دور از شهوت و مفسده، دیدگاههای مختلفی داشتهاند؛ از «حرامشمردن مطلق نگاه» تا «تقیید به مواضع خاص» و این اختلاف مثل مسائل دیگر نوعاً از تمایز نگاه به ادله نشأت میگیرد. بررسی ادله نشان میدهد، این ادله به روشنی و اعتبار ادلّه «حرمت نگاه مرد به زن» نیست. در این مقاله پس از گزارش دیدگاههای هشتگانه موجود، عدم کفایت ادله برای اثبات «حرمت نگاه عادی به جز مواضع خاص بدن مرد» و حتی برخی شواهد جواز نشان داده میشود؛ چنانکه برخی فقهای دیگر نیز همین نگاه را مطرح کردهاند و برخی نیز به رغم عدم کفایت ادله، راه درست را «الزام به احتیاط» دیدهاند.