فقه شیعه در تاریخ خود دوره‌های مختلفی را پشت سر نهاده است؛ از دوره «تقنین» و «تبیین و تفسیر» در عصر حضور تا دوره «تدوین منابع حدیثی» و «تفقه و اجتهاد» و فراز و فرود هر کدام تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران. اما تأسیس نظام جمهوری اسلامی بر مبنای فقه اهل بیت: تاریخ فقه شیعه را به دوران جدیدی وارد کرده که می‌توان از آن به «دوران فقه حکومتی» یاد کرد. این دوره به دلیل مسؤولیت فقه و فقهاء در اداره مطلوب جامعه و ضرورت پاسخگویی به نیازهای بشر معاصر، اقتضائاتی دارد که از جمله آنها «تأسیس حوزه‌ای جدید» در عرض «حوزه سنتی» است؛ حوزه‌ای که مجتهدان متجزی با یکی از علوم مورد نیاز جامعه آشنا شده و تا مرحله تخصص پیش می‌روند تا با تسلطی که بر فقه از یک سو و بر یکی از علوم روز از سوی دیگر پیدا می‌کنند، نیازهای متنوع جامعه و حکومت را در زمینه‌های مختلف برآورده سازند.
)