بازشناسی ماهیت حکم حجاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دروس خارج حوزه علمیه قم

چکیده

«ماهیت‎شناسی احکام» یکی از ضرورت‎هایی است که در مباحث فقهی، کمتر مورد توجه قرار گرفته و مغفول مانده است. آنچه در بین فقها مرسوم است این است که فقیه براساس ادله، استنباطِ حکم می‎کند و می‎گوید یک عمل، واجب یا حرام یا مکروه است و یا احکام وضعی آن را بیان می‎کند؛ بنابراین احساس می‎شود که باید در این زمینه به‌عنوان یک دغدغه جدی، تتبع بیشتری صورت پذیرد. با این پیش‎فرض، در نوشتار پیش رو تلاش شده تا «ماهیت حکم حجاب» بررسی شود و ضمن بیان مقدمات با استفاده از قرائن و شواهدی از کتاب و سنت و بررسی دیدگاه صاحب‌نظران، ماهیت این حکم، تبیین و بازشناسی شود؛ البته اگر چه ماهیت حکم حجاب در واقع، مسئلۀ دوم از مسائل مربوط به حجاب به شمار می‌آید و مسئله اول این است که حکم حجاب چیست، اما وقتی در پاسخ به این پرسش پذیرفته شد که در اسلام، حکم الزامی دربارۀ پوشش برای زنان و مردان وجود دارد، سپس پرسش دوم مطرح می‌شود که «ماهیت» این حکم چیست؟ از‎این‎رو، شناخت ماهیت حکم حجاب، اهمیتی ویژه پیدا می‎کند.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.
  2. آلوسی (1415ق)، روح المعانی، ج9، بیروت: دارالکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
  3. امام خمینی، سیدروح‌الله (1373)، المکاسب المحرمة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  4. الحائری، مرتضی (1429ق)، شرح العروة الوثقی، ناشر: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، قم.
  5. حسینی بهشتی، سیدمحمد (1398)، موقعیت زن از نظر اسلام، تهران: روزنه.
  6. صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر؛ علی آخوندی؛ رضا استادی؛ عباس قوچانی؛ محمود قوچانی؛ جعفر بن حسن، محقق حلی و ابراهیم میانجی (۱۳۶۲)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج۴۱، بیروت −لبنان: دار احیاء التراث العربی.
  7. المجلسی، ملامحمدتقی (1406ق)، روضة المتقین، تهران: بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور.
  8. محقق داماد، سیدمحمد (1416ق)، (به قلم عبدالله جوادی آملی)، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، چاپ 2، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  9. محقق داماد، سیدمحمد، کتاب الصلاه، (به قلم محمد مؤمن).
  10. مطهری، مرتضی، (بی‌تا) مسئله حجاب، ج1، تهران: صدرا.
  11. مکارم شیرازی، ناصر (بی‌تا)، انوار الفقاهه فی احکام العتره الطاهره (کتاب النکاح (ج1)، قم: دارالنشر الامام علی بن ابی‌طالب(ع).