«ماهیتشناسی احکام» یکی از ضرورتهایی است که در مباحث فقهی، کمتر مورد توجه قرار گرفته و مغفول مانده است. آنچه در بین فقها مرسوم است این است که فقیه براساس ادله، استنباطِ حکم میکند و میگوید یک عمل، واجب یا حرام یا مکروه است و یا احکام وضعی آن را بیان میکند؛ بنابراین احساس میشود که باید در این زمینه بهعنوان یک دغدغه جدی، تتبع بیشتری صورت پذیرد. با این پیشفرض، در نوشتار پیش رو تلاش شده تا «ماهیت حکم حجاب» بررسی شود و ضمن بیان مقدمات با استفاده از قرائن و شواهدی از کتاب و سنت و بررسی دیدگاه صاحبنظران، ماهیت این حکم، تبیین و بازشناسی شود؛ البته اگر چه ماهیت حکم حجاب در واقع، مسئلۀ دوم از مسائل مربوط به حجاب به شمار میآید و مسئله اول این است که حکم حجاب چیست، اما وقتی در پاسخ به این پرسش پذیرفته شد که در اسلام، حکم الزامی دربارۀ پوشش برای زنان و مردان وجود دارد، سپس پرسش دوم مطرح میشود که «ماهیت» این حکم چیست؟ ازاینرو، شناخت ماهیت حکم حجاب، اهمیتی ویژه پیدا میکند.
امام خمینی، سیدروحالله (1373)، المکاسب المحرمة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
الحائری، مرتضی (1429ق)، شرح العروة الوثقی، ناشر: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، قم.
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1398)، موقعیت زن از نظر اسلام، تهران: روزنه.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر؛ علی آخوندی؛ رضا استادی؛ عباس قوچانی؛ محمود قوچانی؛ جعفر بن حسن، محقق حلی و ابراهیم میانجی (۱۳۶۲)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج۴۱، بیروت −لبنان: دار احیاء التراث العربی.
المجلسی، ملامحمدتقی (1406ق)، روضة المتقین، تهران: بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور.
محقق داماد، سیدمحمد (1416ق)، (به قلم عبدالله جوادی آملی)، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، چاپ 2، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
محقق داماد، سیدمحمد، کتاب الصلاه، (به قلم محمد مؤمن).
مطهری، مرتضی، (بیتا) مسئله حجاب،ج1، تهران: صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر (بیتا)، انوار الفقاهه فی احکام العتره الطاهره (کتاب النکاح)،(ج1)، قم: دارالنشر الامام علی بن ابیطالب(ع).